Amersfoortse jongeren doen vaker dan andere leeftijdsgroepen een beroep op de schuldhulp van Stadsring51. Dit blijkt uit cijfers die de schuldhulpverlener deze week publiceert in het rapport ‘Schuldenmonitor 2020-2021’. Verder valt op dat het aantal meldingen van betalingsachterstanden door nieuwe wetgeving fors is toegenomen.
Hoewel maar 8% van de Amersfoorters tussen de 18 en 25 jaar is, bestaat de clientèle van Stadsring51 in 2020 voor 17% uit jongeren. Zij lopen daarmee een fors verhoogd risico op schulden. In de jaren 2016-2019 waren de jongeren ook al oververtegenwoordigd met een aandeel van 12%.
Volgens Stadsring51-directeur Dick van Maanen heeft de coronacrisis de toch al kwetsbare financiële situatie van jongeren verder onder druk gezet. “Als jongeren achttien worden en ineens zelf verantwoordelijk zijn voor hun geldzaken, hebben ze meestal nog geen financiële ‘buffer’ om tegenslagen op te vangen. Bovendien werden jongeren meer dan andere leeftijdsgroepen geraakt door de coronacrisis, doordat zij relatief vaak in de getroffen sectoren werken, zoals de horeca.”
Eenmaal in de schulden komen jongeren daar moeilijk uit. Door een onstabiel inkomen komen zij vaak niet in aanmerking voor een schuldregeling. Of ze haken af doordat trajecten lang duren. “Schulden belemmeren jongeren in hun ontwikkeling en hebben daardoor grote gevolgen voor hun toekomst. Daarom zijn we dit jaar gestart met een nieuwe aanpak, die rekening houdt met hun specifieke problemen en behoeften”, zegt Van Maanen.
Schuldhulp en -preventie
Uit het rapport blijkt verder dat tijdens de coronacrisis zich minder mensen met schulden meldden bij Stadsring51. Amersfoort vormt hierin geen uitzondering op het landelijke beeld, dat besmettingsgolven, lockdowns en steunmaatregelen leidden tot minder aanmeldingen voor schuldhulp. Het aantal aanmeldingen daalde van 883 in 2018 naar 707 in 2020. Dit komt doordat mensen met beginnende schulden, die met kort advies of een betalingsregeling geholpen zijn, tijdens de pandemie hun hulpvraag leken uit te stellen.
Het aantal klantcontacten bij het preventieve Geldloket is tussen 2018 en 2020 vrijwel gelijk gebleven. Mensen kunnen hier laagdrempelig terecht voor onafhankelijk financieel advies. Het aantal vragen van ondernemers verdubbelde tussen 2019 en 2021. Zij stelden onder meer vragen over ondernemersregelingen, grip houden op inkomsten en uitgaven of stoppen als ondernemer.
Vroegsignalering
Al een aantal jaren melden aanbieders van ‘vaste lasten’ hun klanten bij Stadsring51 wanneer zij zich zorgen maken over betalingsachterstanden. Het aantal meldingen vanuit deze zogeheten ‘vroegsignalering’ nam in 2021 fors toe: van 1016 in 2020 naar ruim 4.000 in 2021. Dit komt door een verandering in de Wet op de gemeentelijke schuldhulpverlening.
Sinds 1 januari zijn verhuurders, zorgverzekeraars, energieleveranciers en waterbedrijven verplicht om signalen van betalingsachterstanden bij de gemeente te melden. Die moet dan op zijn beurt proberen in contact te komen met deze inwoners om hulp aan te bieden. Stadsring51 voert deze taak uit voor de gemeente Amersfoort. Volgens Van Maanen is groei van de meldingen hoopgevend. “Door mensen veel eerder hulp aan te bieden, voorkomen we dat de betalingsachterstanden uitgroeien tot problematische schulden.”
Resultaten schuldhulpverlening
Wie bij Stadsring51 aanklopt voor hulp bij schulden, krijgt een kort advies, een schuldregeling, een schuldenstabilisatie of een betalingsregeling. Een kwart van de mensen die zich in 2020 meldden voor schuldhulpverlening zet de hulpvraag niet door. Van de cliënten die de hulp aanvaardden, is 86% uitgestroomd na een traject succesvol te hebben afgerond.
Als mensen de schulden niet op eigen kracht in 36 maanden kunnen betalen, vraagt Stadsring51 de schuldeisers om akkoord te gaan met maar een deel van het openstaande bedrag. Dit heet een schuldbemiddeling. Sinds 2020 biedt Stadsring51 dit ook aan in de vorm van saneringskredieten, waarbij de schulden direct worden afgekocht met een lening uit het Amersfoortse Herstructureringsfonds. Dit nieuwe instrument blijkt zeer succesvol: 95% slaagde in 2020. Van de overige schuldbemiddelingen slaagde 76%.
Als er geen akkoord komt met de schuldeisers, dan kan de rechter iemand toelaten tot de wettelijke schuldregeling (Wsnp). Dit is pas aan de orde als er geen andere oplossing voor de schulden is. Doordat steeds meer schuldbemiddelingen slagen, deden in 2020 maar 14 cliënten een beroep op de Wsnp. Van hen werd 90% door de rechter toegelaten.
Van de lopende schuldregelingen is in 2020 maar liefst 99% afgerond met een ‘schone lei’, dus een schuldenvrije toekomst voor de cliënt.
