‘Hoe kom je aan m’n nummer? En hoe weet je dat ik die rekeningen niet heb betaald?’ In eerste instantie reageren mensen soms argwanend op het telefoontje van de medewerker Loes Meijs van de vroegsignalering. Als consulent bij Vroeg Eropaf neemt ze contact op met mensen met betalingsachterstanden in de vaste lasten. Meijs: ‘Als je uitlegt hoe het zit, reageert 95% van de mensen heel positief.’
Verhuurders, zorgverzekeraars, energieleveranciers en waterbedrijven zijn sinds de invoering van de Wgs verplicht om signalen van betalingsachterstanden – na een maatschappelijk verantwoorde incassoprocedure – bij de gemeente te melden. Die moet vervolgens proberen in contact te komen met deze inwoners om hen te vragen of zij hulp willen. Stadsring51 voert deze taak uit voor de gemeente Amersfoort.
Al sinds 2012 heeft Stadsring51 afspraken met aanbieders van de vaste lasten over het melden van betalingsachterstanden. Sinds de invoering van de nieuwe wet is het aantal meldingen fors toegenomen: van 1016 in 2020 naar ruim 4.000 in 2021. Die 4.000 meldingen hebben geleid tot 2.901 interventies.
Beter beeld
Deze meldingen komen binnen in een systeem waarbij ze aan de hand van criteria verwerkt worden. ‘Dat heeft grote voordelen’, stelt Marlijn van den Biggelaar, projectleider van de vernieuwde aanpak van de vroegsignalering. ‘Voorheen werkten we met losse lijstjes met meldingen van vaste lasten-aanbieders. Nu komen alle meldingen binnen in een gesloten systeem, dat de signalen combineert. Hierdoor kun je zien of er op één adres meerdere achterstanden zijn en je kunt ook terugkijken. Dit geeft een veel beter beeld van de ernst van de situatie.’
Aan de hand van de situatie en de beschikbare contactgegevens wordt er op een passende manier contact opgenomen: telefonisch, via huisbezoek, e-mails, sms of per brief. Soms is het openstaande bedrag op een adres zo laag dat Vroeg Eropaf er op dat moment geen actie op onderneemt. Het gebeurt ook dat mensen naar aanleiding van een e-mail van Vroeg Eropaf laten weten dat ze door verandering van rekeningnummer een incasso hebben gemist.
‘Huisbezoek is het meest arbeidsintensief en zetten we in voor situaties die we zorgelijk vinden’, vertelt Marlijn. ‘Bijvoorbeeld bij twee of meer achterstanden en een totale schuld die hoger is dan 1000 euro, vaak in combinatie met een huurschuld.’
Aan de deur
Het huisbezoek wordt aangekondigd met een ansichtkaart in een groene enveloppe, die met de hand beschreven is. Van de mensen die de ansichtkaart ontvangen, reageert een derde. ‘Veel mensen bellen op en zeggen: wat goed dat jullie dit doen, maar ik heb geen hulp nodig.’ Als mensen niet reageren op de ansichtkaart, worden ze gebeld. Als er ook dan geen contact tot stand komt, gaat een van de consulenten op huisbezoek.
Elke maand worden er zo’n veertig huisbezoeken afgelegd. In driekwart van de gevallen wordt de deur niet opengedaan, is de ervaring van consulent Loes Meijs. ‘Als ik de mensen wel te spreken krijg, dan zeggen ze vaak: ‘Ik los het zelf op’. Een enkele keer vertellen ze heel open over de schulden die ze hebben. In zo’n geval bied ik aan om een kennismakingsgesprek bij Stadsring51 te voeren. ‘Hoor in elk geval aan wat we kunnen doen, ook al zeg je daarna nee’, zeg ik dan.’
Resultaat
Marlijn van den Biggelaar neemt elke maand de meldingen van huurachterstanden door met de Alliantie. ‘Als iemand hulp heeft geaccepteerd, dan moet de woningcorporatie zijn incassoproces stilleggen.’ Regelmatig hoort ze dat mensen inderdaad contact hebben opgenomen om een betalingsregeling af te spreken. ‘Al heeft diegene niet gereageerd of aangegeven dat er geen hulp nodig is, de actie vanuit de vroegsignalering had in zo’n geval wel degelijk effect.’
Van de 233 huisbezoeken krijgt in 172 gevallen het team Vroeg Eropaf in contact met de bewoner. Van deze huishoudens waarmee contact tot stand komt, gaat 47 in op de aangeboden hulp.
‘Dat zijn mensen die je anders niet had bereikt’, zegt Marlijn van den Biggelaar. ‘Gemiddeld wachten mensen vijf jaar voordat ze zich aanmelden voor schuldhulpverlening. Laatst kwam er iemand bij Stadsring51 binnen met een brief van Vroeg Eropaf. Dat neem je dan niet mee in de cijfers – want het was maanden later – maar je ziet dat je vanuit Vroeg Eropaf toch een zaadje hebt geplant.’
Foto: ‘Hoe eerder je aan de bel trekt, hoe gemakkelijker financiële problemen zijn op te lossen,’ zegt Marlijn van den Biggelaar: ‘ (VB Fotografie – Sabine Keijzer.)
